ثریا اسفندیاری، همسر شاه در کتاب «حالا خودم حرف می‌زنم» که به خاطرات او از دوران زندگی با شاه ایران اختصاص دارد، خود را «نخستین پیشنهاددهندۀ کودتا علیه دولت مصدق به شاه» می‌داند

گویا اگر دولت مصدق حکومت نظامی را لغو می‌کرد که از طرفی دسته‌جات ارتجاعی دست راست فعالیت آزادانه می‌کردند و از طرف دیگر دست چپ آن ارتجاعیون که حزب توده باشد دشمنی خود را با نهضت به وسیلهٔ تحریک ضدانقلابیون آزادانه انجام می‌داد، آن وقت انقلاب تکامل بهتری پیدا می‌کرد و در حقیقت واقعهٔ ۲۸ مرداد زودتر از آنچه اتفاق افتاد، پیش می‌آمد!»

دکتر مصدق برای انحلال مجلس هفدهم و صندوق رأی موافقین و مخالفین را جدا کرده بود و می‌گفت مخالفین بروند میدان بهارستان، موافقین بروند میدان سپه رأی بدهند! این همان حکومتی است که این روزها خیلیها سنگ دموکرات بودنش را به سینه می‌زنند.

اگر در روز ۳۰ تیر، فردی با قدرت رهبری و اعتقاد راسخ به حفظ دستاورد‌های نهضت ملی و احراز استقلال سیاسی و اقتصادی کشور و عاری از نقاط ضعف‌ خصلتی محمد مصدق، انتخاب می‌شد، قطعاً نهضت با مشکلات بعدی که سرانجام به محو کامل دستاوردهای آن منجر شد، مواجه نمی‌گردیدذ

دکتر مصدق برای انحلال مجلس هفدهم و صندوق رأی موافقین و مخالفین را جدا کرده بود و می‌گفت مخالفین بروند میدان بهارستان، موافقین بروند میدان سپه رأی بدهند! این همان حکومتی است که این روزها خیلیها سنگ دموکرات بودنش را به سینه می‌زنند

اشرف الملوک فخرالدوله، فرزند مظفرالدین شاه قاجار و مادر علی امینی یکی از نخست وزیران دوره پهلوی دوم بود که در سال ۱۳۳۴ هجری شمسی بر اثر سکته قلبی و در سن ۷۳ سالگی درگذشت. وی قبل از ازدواج با محسن خان امین الملک، به نامزدی پسرخاله خود دکتر محمد مصدق در آمده بود، ولی این نامزدی به ازدواج ختم نشد.

به نظرم میرسد قرار بود نهضت به شکست کشیده شود، چون هر کس، هر قدری هم اطلاعات سیاسی داشت میدانست وزارت دفاع پستی نبود که شاه به کس دیگری بدهد و عملاً خودش را خلع سلاح کند! مصدق خیلی خوب میدانست درخواست این پست، رویه معمول نیست. قبلاً هم پیش از آن که وزرایش را انتخاب کند، از مجلس تقاضای شش ماه اختیارات کرده بود.

آیتالله کاشانی معتقد بود گرفتار قحطالرجال هستیم و در شرایط فعلی چارهای جز این نداریم که دکتر مصدق را نگه داریم تا نهضت ملی ما نابود نشود. بماند که در آن یک سال اول دکتر مصدق حقیقتاً نقش خودش را خیلی خوب بازی کرد و به همین دلیل آیتالله کاشانی تمام آبرو و حیثیت خود را برای دفاع از او خرج کرد. تمام همت آقا این بود که قوام را ساقط کند.

مراسم افتتاح خانه ملت که آقای کاشانی آن را افتتاح کرد. یادم نیست ماجرا از چه قرار بود، فقط یادم هست که جمعیت زیادی به آنجا آمده بودند. دکتر مصدق مرا از خانه آقای کاشانی میشناخت و هر وقت به منزل ایشان میآمد، خیلی با من گرم میگرفت. آن روز هم وقتی دید جمعیت زیاد است و من آن وسط گیر افتاده‌ام، دستم را گرفت و بالا برد و کنار خودش نشاند. عکس مال آن موقع ...

 

مذاکرات ( با مصدق در واشنگتن ) منجر به توافق برای طرح پیشنهاد نهائی گردید و اچسن به ایدن ارائه کرد و گفت پیشنهاد مورد توافق ما و مصدق را به عنوان مبنای مذاکرات بپذیرد: پالایشگاه آبادان در اختیار یک شرکت غیر ا‌نگلیسی به عنوان غرامت ادعائی قرار گیرد و دوباره به کار افتد مدیریت و عوامل کار و هزینه‌ها و قیمت گذاری با نظر ایران باشد و مطالبات مورد ادعای ...

با بازگشت آیت الله کاشانی به تهران و استقبال با شکوه مردم و چهره های سیاسی از ایشان، فصل دیگری از مبارزه با انگلیس با محوریت ایشان آغاز شد.

در 5 مرداد 1300 پسیان وقتی اوضاع را خطرناک دید، با کمک نیروهای خود تمامی مراکز اداری و دولتی و نظامی وانتظامی خراسان را به تصرف درآورد. قوام السلطنه نیز درصدد سرکوب پسیان برآمد و قزاق‌های مسلح را با جلب موافقت رضاخان به خراسان روانه کرد. علاوه بر نیروی قزاق‌، قوام که قبلاً خود حاکم خراسان بود و روابط صمیمانه‌ای با خوانین خراسان داشت‌، به آنان نیز دستور ...

پس از اثبات حقانیت ایران در دادگاه لاهه در خصوص ملى شدن صنعت نفت ، دولت محمد مصدق بر تمامى مشکلات داخلى و خارجى با همراهى مردم و رهبرى آیت الله کاشانى فائق آمد و على رغم همه مشکلات اقتصادى ، آیت اله کاشانى مردم را همراه و همگام دولت نگاه داشت . مصدق که در صدد آن بود بر اختیارات خود بیفزاید خواستار عهده دار شدن وزارت جنگ شد.

ملت ایران که در آن برهه رایحه آزادی، جانشان را نواخته بود، حاضر به تمکین و بازگشت به وضعیت پیشین نبود. کسانی که با خرید اوراق قرضه از مال خود گذشته بودند، این بار برای تثبیت و حفظ دستاوردهای نهضت، جان بر سر قیام گرو نهادند و با خون خود مهر تأییدی بر سند آزادگی ملت شریف ایران زدند.

پس از آن که آیت الله کاشانی متوجه شد مزدوران استعمار و استبداد تصمیم گرفته اند با شرارت و خونریزی تمام, نهضت را به شکست بکشانند و با ایجاد فضای وحشت و اضطراب, همه را بترسانند, به تنهایی به مقابله با استعمارگران و عوامل داخلی آن ها به پا خاست و مردم مسلمان ایران را برای آفریدن حماسه ای دیگر فرا خواند.

برای آنکه نشان دهیم مردم و رهبری اسلامی چگونه یک برگ زرین تاریخی را ثبت نمودند لازم است کمی به عقب برگردیم و مسیر را شناسایی نماییم. قبل از شهریور ۱۳۲۰ رضاخان با استبداد تمام به مدت بیست سال با حمایت بیگانه بر ایران تسلط داشت. او امتیاز نفتی را که انگلیسی‌ها در زمان قاجار به‌دست آورده بودند با اینکه زمینه الغای آن فراهم شده بود در سال ۱۳۱۲ به شکلی ...

متن زیر نامه ای است که آیت الله سید ابوالقاسم کاشانی به نواده خود دکتر حسن سالمی مقیم آلمان نوشته است . این نامه اگرچه یک مکاتبه خانوادگی است ولی بخوبی ماهیت رژیم شاه و خشم و نفرت آیت الله از آن رژیم را بیان می کند. در این نامه تاریخی دو موضوع مهم بیش از سایر موارد جلب توجه می کند

۲۸ مرداد ۱۳۵۰ - جشن بزرگداشت کودتای ۲۸ مرداد در میدان مخبرالدوله تهران

عوام الناس خیال میکنند من برای خودم دست و پا میکنم در هر زمان بمصالح اسلام و ملت در کار بوده خود و شخصیتم را فراموش کردم